Τα βιολογικά προϊόντα με μια ματιά

Στόχοι της βιολογικής καλλιέργειας

Η βιολογική καλλιέργεια είναι μια γεωργική μέθοδος που αποσκοπεί στην παραγωγή τροφίμων με τη χρήση φυσικών ουσιών και διεργασιών. Αυτό σημαίνει ότι η βιολογική καλλιέργεια έχει περιορισμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, καθώς ενθαρρύνει:

• την υπεύθυνη χρήση της ενέργειας και των φυσικών πόρων·
• τη διατήρηση της βιοποικιλότητας·
• τη διατήρηση των περιφερειακών οικολογικών ισορροπιών·
• τη βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους·
• τη διατήρηση της ποιότητας του νερού.

Επιπλέον, οι κανόνες για τη βιολογική γεωργία προωθούν υψηλού επιπέδου πρότυπα όσον αφορά τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων και απαιτούν από τους γεωργούς να καλύπτουν τις ανάγκες συμπεριφοράς των ζώων ανά είδος.

Οι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη βιολογική καλλιέργεια έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να παρέχουν μια σαφή δομή για την παραγωγή βιολογικών προϊόντων σε ολόκληρη την ΕΕ. Στόχος τους είναι να ικανοποιηθεί η ζήτηση των καταναλωτών για αξιόπιστα βιολογικά προϊόντα, ενώ παράλληλα θα προσφέρουν μια δίκαιη αγορά για τους παραγωγούς, τους διανομείς και τους εμπόρους.

Οικοδόμηση εμπιστοσύνης στη βιολογική καλλιέργεια

Για να επωφεληθούν οι γεωργοί από τις μεθόδους βιολογικής καλλιέργειας, πρέπει οι καταναλωτές να έχουν εμπιστοσύνη στην τήρηση των κανόνων βιολογικής παραγωγής. Ως εκ τούτου, η ΕΕ διατηρεί το ακόλουθο αυστηρό σύστημα ελέγχου και επιβολής για τη διασφάλιση της κατάλληλης παρακολούθησης των κανόνων και των διατάξεων για τα βιολογικά προϊόντα. Δεδομένου ότι η βιολογική καλλιέργεια αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης αλυσίδας εφοδιασμού που περιλαμβάνει τους τομείς μεταποίησης, διανομής και λιανικής πώλησης των τροφίμων, οι κλάδοι αυτοί υπόκεινται επίσης σε ελέγχους.

• Κάθε μέλος της ΕΕ ορίζει «φορείς ή αρχές ελέγχου» για την επιθεώρηση των επιχειρήσεων στην αλυσίδα βιολογικών τροφίμων. Οι παραγωγοί, οι διανομείς και οι έμποροι βιολογικών προϊόντων πρέπει πρώτα να εγγράφονται στον τοπικό φορέα ελέγχου προκειμένου να τους επιτραπεί να διαθέσουν βιολογικά τρόφιμα στην αγορά.
• Αφού υποβληθούν σε επιθεώρηση και έλεγχο, τους χορηγείται πιστοποιητικό που επιβεβαιώνει ότι τα προϊόντα τους πληρούν τα βιολογικά πρότυπα.
• Όλοι οι φορείς ελέγχονται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο για να βεβαιωθεί ότι συνεχίζουν να ακολουθούν τους κανόνες.
• Τα εισαγόμενα βιολογικά τρόφιμα υπόκεινται επίσης σε διαδικασίες ελέγχου για να εξασφαλίζεται ότι έχουν επίσης παραχθεί και μεταφερθεί σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής καλλιέργειας.

Βιολογική καλλιέργεια μετά το 2022

Η βιολογική καλλιέργεια αποτελεί ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα της γεωργίας της ΕΕ, ως άμεσο αποτέλεσμα του αυξανόμενου ενδιαφέροντος των καταναλωτών για βιολογικά προϊόντα. Ανταποκρινόμενη στις προκλήσεις που θέτει η ταχεία αυτή επέκταση και με σκοπό τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού νομικού πλαισίου για τον τομέα, η ΕΕ θέσπισε νέα νομοθεσία. Λόγω της πολυπλοκότητας και της σημασίας του υπό κατάρτιση παράγωγου δικαίου, η Επιτροπή πρότεινε να αναβληθεί η έναρξη ισχύος του κατά ένα έτος, από την 1η Ιανουαρίου 2021 για την 1η Ιανουαρίου 2022. Η αναβολή ζητήθηκε αρχικά από τις χώρες της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τρίτες χώρες και άλλους ενδιαφερομένους.

Παραδείγματα των αλλαγών που θα γίνουν στο πλαίσιο της νέας νομοθεσίας για τα βιολογικά προϊόντα:

• ενίσχυση του συστήματος ελέγχου, με σκοπό την αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στο σύστημα βιολογικών προϊόντων της ΕΕ·
• νέοι κανόνες για τους παραγωγούς οι οποίοι θα διευκολύνουν τη στροφή των μικρότερων γεωργών στη βιολογική παραγωγή·
• νέοι κανόνες για τα εισαγόμενα βιολογικά προϊόντα, ώστε να εξασφαλιστεί ότι όλα τα βιολογικά προϊόντα που πωλούνται στην ΕΕ ακολουθούν τα ίδια πρότυπα·
• μεγαλύτερο φάσμα προϊόντων που διατίθενται στην αγορά ως βιολογικάΛογότυπο βιολογικής παραγωγής

• Λογότυπο βιολογικής παραγωγής

  Το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της ΕΕ παρέχει συνεκτική οπτική ταυτότητα στα βιολογικά προϊόντα που παράγονται και πωλούνται στην ΕΕ. Με τον τρόπο αυτόν, επιτρέπει στους καταναλωτές της ΕΕ να εντοπίζουν ευκολότερα τα βιολογικά προϊόντα και βοηθά τους γεωργούς να τα εμπορεύονται σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

  Το λογότυπο βιολογικής παραγωγής μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο για προϊόντα που έχουν πιστοποιηθεί ως βιολογικά από εξουσιοδοτημένη υπηρεσία ή φορέα ελέγχου. Αυτό σημαίνει ότι πληρούν αυστηρές προϋποθέσεις στον τρόπο παραγωγής, μεταφοράς και αποθήκευσής τους.

Νέα νομοθεσία από το 2022

Η νέα νομοθεσία για τα βιολογικά προϊόντα αναμένεται να τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2022, σε συνέχεια της πρότασης της Επιτροπής για αναβολή της εφαρμογής της για ένα έτος. Οι κανόνες θα αντικατοπτρίζουν τον μεταβαλλόμενο χαρακτήρα αυτού του ταχέως αναπτυσσόμενου τομέα. Στόχος του νέου κανονισμού είναι να εξασφαλιστεί θεμιτός ανταγωνισμός για τους αγρότες και παράλληλα να προληφθεί η απάτη και να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών με τους ακόλουθους τρόπους:

• οι κανόνες παραγωγής θα απλουστευθούν μέσω της σταδιακής κατάργησης ορισμένων εξαιρέσεων και αυτοεξαιρέσεων·
• το σύστημα ελέγχου θα ενισχυθεί χάρη σε αυστηρότερα προφυλακτικά μέτρα και διεξοδικούς ελέγχους σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού·
• οι παραγωγοί σε τρίτες χώρες θα πρέπει να συμμορφώνονται με την ίδια δέσμη κανόνων που ακολουθούν οι παραγωγοί της ΕΕ·
• οι κανόνες για τη βιολογική παραγωγή θα καλύπτουν ευρύτερο κατάλογο προϊόντων (π.χ. αλάτι, φελλός, κηρός μελισσών, ματέ, αμπελόφυλλα, καρδιές φοίνικα) και θα έχουν πρόσθετους κανόνες παραγωγής (π.χ. για τα ελάφια, τα κουνέλια και τα πουλερικά)·
• η πιστοποίηση των μικροκαλλιεργητών θα διευκολυνθεί χάρη σε ένα νέο σύστημα ομαδικής πιστοποίησης·
• θα υιοθετηθεί πιο ομοιόμορφη προσέγγιση όσον αφορά τη μείωση του κινδύνου τυχαίας μόλυνσης από φυτοφάρμακα·
• θα καταργηθούν σταδιακά οι εξαιρέσεις για την παραγωγή σε οριοθετημένα πλαίσια στα θερμοκήπια.